Bonjour Monsieur de Lussanet
I
Ook in het landschap: de vlekken van roet.
Ook in de kamer: de onmachtige kwast.
Ook op het doek: doorgestreepte passages.
Maar dit wordt elke keer voorbijgestreefd
door iemand in de kamer, door iets,
door een moment van pigment.
II
Die iemand? Vergeet hem,
groet hem, bonjour, maar vergeet hem
zoals je dat andere kontinent moet vergeten
vol Pruisisch-blauwe schaduwen,
vol as, asfalt, berouw
zodat de dagelijkse vernietiging
wordt herleid tot een daad, als een andere
daad, als bijvoorbeeld een gebed,
ontrafeling, een nieuw gebit,
boze orakels, een stijl, een glacis.
III
En wij die in onze daden leven
in genade en in schande
wenden ons naar de andere,
naar hem bijvoorbeeld die beelden maakt,
hijzelf een wriemelende beeltenis
behept met het bedrog van kleur
behekst door het verraad van de transparantie.
IV
Wie komt voorbijgerend? Eurydice?
Bonjour. Of is het de schilderkunst
die galoppeert, die vlucht,
een nachtmerrie achter mat glas?
Zie, zij rent langs een park,
daar staan de tentjes van de kunst
opgesteld, verspreid maar elk het zijne,
elk zijn eigen markentenster,
en zij dansen op één been, de numerologen,
de aetiologen, etalagisten,
projectmanische verzinners, trappelend
in hun kolossaal gepriegel van vindsels,
opgekalefaterde historiestukken.
En wie komt daar voorbijgewandeld
met zowaar Panamahoed en palet,
de blik op de bergen gericht,
op de cypressen, op de horizon waar
zijn Lamborghini in vlammen staat?
V
Zie, hij knielt, hij sabbelt aan het gras,
hij scharrelt in de kelder,
hij ruikt aan het bloed op de sofa,
de schilder met de gouden pols,
de getuige in het holst van de nacht,
krols allegorisch bezig met
aldoor alom, hoe dan ook, de vruchten.
"Bonjour, Monsieur Courbet"
"Bonjour Monsieur de Lussanet"
VI
Vrouwen als tuinen,
bil en borst aarzelend, omlijnd, hersteld,
opnieuw opgesteld en vermenigvuldigd,
van voor, van achter,
de ledematen verstrooid, nooit verloren
maar woelig,
een woud van vrouwen
welig als een wereld voorbij de vragen,
voorbij de steeds dichterbije eeuwigheid.
VII
Het licht gevat in de korrel van het linnen,
in de glans van het weefsel,
in groezelig kroes en kruid,
het licht als een gedroomd kontinent
alhoewel konkreet, zeker zo konkreet
als hij daar bij de fietsenstalling
en bij de watertoren,
hij daar op zoek naar een verloren bruid,
ook daar, aan het station van Bussum Zuid.
Hugo Claus
1992
De Lussanet dankte zijn doorbraak als schilder aan Harmsen
van Beek en aan Gerard Reve. Reve opende de Lussanets eerste Larense tentoonstelling en Frederike schreef een lovende recensie over hem in Vrij Nederland, 'en ineens hoorde ik erbij. Je had toen nog maar twee mensen nodig die zelf in het middelpunt van de media-belangstelling stonden en je was er.'
Dat zij over hem schreef was één ding, maar wat ze over hem schreef was ook opmerkelijk. Op het eerste gezicht schildert de Lussanet mooie fragiele meisjes én seksueel uitdagende, uit hun voegen getrokken naakten, glamourvrouwen, zwaar gebruikmakend van make-up.
Die twee soorten vrouwelijk schoon confronteert hij met elkaar. De lieflijkheid vlucht, wordt artificieel tegenover het 'heksenbrouwsel van chemicaliën, erotische glanzen en schaduwen', waardoor volgens Harmsen van Beek het tegendeel ontstaat van wat de schoonheidsindustrie belooft. In plaats van jeugd, schoonheid en geld treden in dit werk lichamelijk verval en lelijkheid op de voorgrond.
Op die manier onthult De Lussanet volgens haar de verlakkerij 'die bijna iedere vrouw van huis uit bedrijft'. Zij interpreteert de Lussanets werk dus niet als een pornografisch verlengstuk van de reclame-illusie, maar daarentegen als een aanval op de 'geperverteerde reclamekunst', als een 'ontmaskering van namaakschoonheid'.
Wie die 'spookwereld' aan de kaak wil stellen moet terugslaan met de middelen van de reclame zelf, zoals de Lussanet doet. 'De ogen van zijn in ontbinding verkerende glamourheksen loeren. Zij loeren bij de opening ook naar het glamoureuze schouwspel der champagne drinkende jongens en meisjes in het stampvolle tentoonstellingszaaltje'.
Maaike Meijer
Hemelse mevrouw Frederike
Biografie van F. Harmsen van Beek
Amsterdam, De Bezige Bij 2018
blz 332-333
Paul de Lussanet - Verf in het bloed
De Lussanet creëert al 50 jaar een expressief, poëtisch en kleurrijk universum. Hij maakt dynamische composities met een trefzekere lijnvoering en losgezongen kleurvlakken. De deels zichtbare witte ondergrond laat zijn werk ademen. Met zijn lichte kleuren en bijzondere materiaalgebruik neemt hij een onafhankelijke plaats in binnen de schilderkunst. Het vrouwelijk naakt is een steeds terugkerend thema in zijn oeuvre.
De Lussanet, geboren in 1940, kreeg het schilderen met de paplepel ingegoten van zijn grootouders die in Laren werkten als kunstschilder. In Salzburg kreeg de jonge Paul les van de grote expressionist Oskar Kokoschka aan diens 'Schule des Sehens'.
Programma 2021/2022
2021, Singer Laren Magazine
blz 58
Anne Marie van de Werk-Kruijff
olie op doek, 20 x 27 cm
Wouter Marius van de Werk
olie op doek, 110 x 100 cm